Σαν σήμερα, 9 Οκτωβρίου 1967, δολοφονήθηκε εν ψυχρώ στη ζούγκλα της
Βολιβίας το –μετέπειτα– παγκόσμιο σύμβολο της επανάστασης, ο Ερνέστο
«Τσε» Γκεβάρα.
Στην υπόθεση εμπλεκόταν φυσικά η CIA, που παρείχε στον βολιβιανό στρατό όλη την απαραίτητη βοήθεια για να στηθεί η διαβόητη ενέδρα εναντίον του, που θα οδηγούσε στη σύλληψη του Τσε και των λιγοστών συντρόφων που είχαν παραμείνει στο πλευρό του.
Κι έτσι, ο πρωτεργάτης του κουβανικού αγώνα και τρανό παράδειγμα επαναστατικού νου θα εξαφανιζόταν από προσώπου γης με συνοπτικές διαδικασίες.
Ας δούμε λοιπόν καρέ–καρέ το χρονικό των τελευταίων στιγμών του Κόκκινου Τσε.
Την ιστορία μας οφείλουμε να την πιάσουμε ωστόσο λίγο πρωτύτερα:
συγκεκριμένα, από τον Απρίλιο του 1965, όταν ο Γκεβάρα εξαφανίζεται από
τη δημόσια ζωή της Κούβας. Εγκαταλείπει τη γυναίκα, τα παιδιά και τις
θέσεις του στην κουβανική κυβέρνηση και βάζει πλώρη γι' άλλα. Ο συνεπής
επαναστάτης ελπίζει να ξεκινήσει εξέγερση και σε άλλα σημεία του πλανήτη
και βρίσκεται έτσι στο Κονγκό, όπου θα περάσει το μεγαλύτερο μέρος του
1965, αποπειρώμενος να οργανώσει εκεί επαναστατικό κίνημα.
Οι αντάρτες όμως με τους οποίους συνεργάζεται δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται για εξτρεμιστικές πολιτικές και ο ίδιος, αποκαρδιωμένος και βαθύτατα απογοητευμένος, εγκαταλείπει άπραγος τη χώρα, έπειτα από αρκετούς μήνες προσπαθειών.
Η επανάσταση της Βολιβίας
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα του Κονγκό, ο Γκεβάρα μετακινείται στη Βολιβία, καθώς το έδαφος για επανάσταση έμοιαζε πρόσφορο. Τον Νοέμβριο του 1966, λοιπόν, ο Τσε φτάνει στη χώρα μεταμφιεσμένος σε μεσόκοπο Ουρουγουανό έμπορο, επ' ονόματι Αδόλφο Μένα Γκονζάλες. Μετά τον έλεγχο, πετά τις μασκαράτες και ρίχνεται στον αγώνα της επαναστατικής οργάνωσης.
Καθώς ο κύριος όγκος της επαναστατικής του ομάδας αποτελούνταν από Περουβιανούς και Κουβανούς αντάρτες, έμοιαζε πολύ λογικό –και επιτακτικό– να προσελκύσει κοντά του και Βολιβιανούς αντιφρονούντες, ως τρόπο ενίσχυσης και υποστήριξης των σκοπών του. Δυστυχώς όμως γι' αυτόν, δεν θα τα κατάφερνε ποτέ, αφού μέχρι και οι Βολιβιανοί κομμουνιστές τού γύρισαν την πλάτη, όταν αρνήθηκε να παραδώσει τα ηνία της επανάστασης στον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας.επαναστατική δύναμη.
Στην υπόθεση εμπλεκόταν φυσικά η CIA, που παρείχε στον βολιβιανό στρατό όλη την απαραίτητη βοήθεια για να στηθεί η διαβόητη ενέδρα εναντίον του, που θα οδηγούσε στη σύλληψη του Τσε και των λιγοστών συντρόφων που είχαν παραμείνει στο πλευρό του.
Κι έτσι, ο πρωτεργάτης του κουβανικού αγώνα και τρανό παράδειγμα επαναστατικού νου θα εξαφανιζόταν από προσώπου γης με συνοπτικές διαδικασίες.
Ας δούμε λοιπόν καρέ–καρέ το χρονικό των τελευταίων στιγμών του Κόκκινου Τσε.
Η εξαφάνιση
Οι αντάρτες όμως με τους οποίους συνεργάζεται δεν μοιάζουν να ενδιαφέρονται για εξτρεμιστικές πολιτικές και ο ίδιος, αποκαρδιωμένος και βαθύτατα απογοητευμένος, εγκαταλείπει άπραγος τη χώρα, έπειτα από αρκετούς μήνες προσπαθειών.
Η επανάσταση της Βολιβίας
Μετά την αποτυχημένη απόπειρα του Κονγκό, ο Γκεβάρα μετακινείται στη Βολιβία, καθώς το έδαφος για επανάσταση έμοιαζε πρόσφορο. Τον Νοέμβριο του 1966, λοιπόν, ο Τσε φτάνει στη χώρα μεταμφιεσμένος σε μεσόκοπο Ουρουγουανό έμπορο, επ' ονόματι Αδόλφο Μένα Γκονζάλες. Μετά τον έλεγχο, πετά τις μασκαράτες και ρίχνεται στον αγώνα της επαναστατικής οργάνωσης.
Καθώς ο κύριος όγκος της επαναστατικής του ομάδας αποτελούνταν από Περουβιανούς και Κουβανούς αντάρτες, έμοιαζε πολύ λογικό –και επιτακτικό– να προσελκύσει κοντά του και Βολιβιανούς αντιφρονούντες, ως τρόπο ενίσχυσης και υποστήριξης των σκοπών του. Δυστυχώς όμως γι' αυτόν, δεν θα τα κατάφερνε ποτέ, αφού μέχρι και οι Βολιβιανοί κομμουνιστές τού γύρισαν την πλάτη, όταν αρνήθηκε να παραδώσει τα ηνία της επανάστασης στον ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος της χώρας.επαναστατική δύναμη.
Νέες ελπίδες γεννήθηκαν στον Γκεβάρα όταν προσέγγισε την αγροτιά της Βολιβίας, προσπαθώντας να στρατολογήσει τους κολίγους στον ένοπλο αγώνα. Και πάλι όμως η προσεγμένη προπαγάνδα της βολιβιανής κυβέρνησης, που έδινε έμφαση στον διεθνιστικό χαρακτήρα των ρέμπελων του Τσε και τους κατηγορούσε για εισαγόμενο κομμουνισμό τύπου Κάστρο στη χώρα, θα κατέστρεφε τα σχέδιά του, καθώς οι πατριώτες χωρικοί δεν φαίνονταν διατεθειμένοι να υποστηρίξουν την ξενόφερτη
Μετά τις απανωτές αυτές αποτυχίες, όλα πήγαιναν στραβά για τον ηγέτη του κινήματος. Και σαν να μην έφταναν αυτά, η κυβέρνηση ανακάλυψε έγκαιρα τόσο την παρουσία του Γκεβάρα στη Βολιβία όσο και το κρησφύγετό του, πολύ πριν καταφέρει δηλαδή ο Τσε να εγκαθιδρύσει τη δύναμή του. Πληροφοριοδότης της κυβέρνησης ήταν η πανταχού παρούσα CIA.
Μέχρι τον Μάρτιο του 1967, ο βολιβιανός στρατός είχε βγει στο κατόπι του Τσε και των περιορισμένων επαναστατικών του δυνάμεων, κυνηγώντας τους τόσο λυσσαλέα, που ανάγκαζαν τους αντάρτες να μετακινούνται συνέχεια, στερώντας τους έτσι τη δυνατότητα οργάνωσης. Διωκόμενος λοιπόν συνεχώς και χτυπημένος από άσθμα, ο Γκεβάρα δεν μπορούσε ούτε να αντεπιτεθεί όπως ήξερε, ούτε και να υποχωρήσει περαιτέρω στις ζούγκλες της Βολιβίας: η ομάδα του διασπάστηκε σε μικρότερους πυρήνες, με πολλούς από αυτούς να συλλαμβάνονται και να εκτελούνται.
Μεταθανάτιες περιπέτειες
Αρχικά, ο βολιβιανός στρατός τοποθέτησε το άψυχο σώμα του επαναστάτη πάνω σε τσιμεντένιο πλυσταριό, αφήνοντας τους στρατιώτες και τους ντόπιους να θαυμάσουν το θέαμα. Πολλές φωτογραφίες τραβήχτηκαν από το χαρμόσυνο, γι' αυτούς, γεγονός, ενώ δεν ήταν και λίγοι αυτοί που έκοψαν τμήματα από τα μαλλιά του ως σουβενίρ και φυλαχτά. Και βέβαια, πριν από την ταφή του οι Βολιβιανοί έκοψαν τα χέρια του Τσε και τα έβαλαν μέσα σε φορμαλδεΰδη, για να λειτουργήσουν ως πειστήριο τρανό για το χαμό του.